Polski Związek Jeździecki wprowadził w życie z dniem 01.01.2004 system trzystopniowej odznaki jeździeckiej – brązowej, srebrnej i złotej. Jego celem jest podniesienie jakości szkolenia w klubach i sekcjach jeździeckich, poprawa bezpieczeństwa osób uczących się jeździć konno jak i już potrafiących siedzieć w siodle, a także zwrócenie uwagi całego środowiska „koniarzy” na prawidłowe, zgodne z zasadami wiedzy użytkowanie koni.
W czasie egzaminu egzaminator sprawdza umiejętności jazdy konnej zgodnie z wymaganiami klasycznej sztuki jeździeckiej, opisanymi w podręcznikach zaakceptowanych przez Polski Związek Jeździecki – Zasady jazdy konnej – cz. 1, 2 i 3.
Lektury uzupełniające:
- Akademia jeździecka – Wacław Pruchniewicz, wyd. Akademia Jeździecka
- Nos do przodu – Gerd Heuschmann, wyd. Akademia Jeździecka
- Młody jeździec – Lucinda Green, wyd. Galaktyka – rekomendowane dla dzieci.
- Koń zebrany w zadaniach – Gaba Krzyżanowska, Katarzyna Królak, wyd. Pszczo w głowie – rekomendowane dla dzieci
- Poradnik młodego jeźdźca – Isabelle von Neumann-Cosel, wyd. Galaktyka
- Jak nauczać jeździectwa. Podręcznik dla instruktorów i trenerów – praca zbiorowa. Wyd. Akademia Jeździecka. (teoria sportu – złota odznaka)
- Zestaw pytań na odznaki jeździeckie.
Brązowa Odznaka Jeździecka
Przygotowanie do egzaminu może być prowadzone we wszystkich klubach i sekcjach jeździeckich, natomiast egzamin na Odznakę Brązową może być prowadzony tylko w certyfikowanym ośrodku jeździeckim.
Minimalny wiek egzaminowanego – 8 lat.
Egzamin jest przeprowadzany przez 2 członków WKE.
Egzamin składa się z dwóch części:
1. Część praktyczna:
a. opieka stajenna
- prawidłowe podejście do konia;
- prawidłowe odczytanie i interpretacja reakcji konia;
- odstawowe zabiegi pielęgnacyjne – czyszczenie;
- prowadzenie w ręku i wiązanie
Z tej części egzaminu zwalniani są kandydaci posiadający odznakę „Jeżdżę konno” lub okazujący certyfikat wystawiony przez szkoleniowca z aktualną licencją – wzór certyfikatu w plikach do pobrania, po prawej stronie. Certyfikat ten musi być dołączony do indywidualnego protokołu egzaminacyjnego.
b. pokazanie na czworoboku (wg załączonego programu) podstawowych trzech chodów konia w prawidłowym dosiadzie ujeżdżeniowym i z prawidłowym użyciem pomocy.
Obowiązują ogólne zasady z przepisów dyscypliny ujeżdżenia.
c. Pozytywne zaliczenie części ujeżdżeniowej jest warunkiem koniecznym do przystąpienia do części skokowej, podczas której należy pokonać 4 pojedyncze przeszkody o wysokości 70 cm, w tym jedna przeszkoda to cavaletti ułożone z trzech drągów z kopertą pokonywana z kłusa (wysokość przeszkód dla kuców – zależna od kategorii kuca, maksymalnie 60 cm); Drugie nieposłuszeństwo konia, upadek jeźdźca lub konia – eliminują z egzaminu.
Pokazanie galopu w półsiadzie na odcinku jednego okrążenia placu lub ujeżdżalni zakończonego zatrzymaniem (przez kłus) przed określoną linią. Przekroczenie linii powoduje automatycznie eliminację.
Podczas egzaminu wymagana jest jazda na zwykłym kiełźnie wędzidłowym pojedynczo- lub podwójnie łamanym, dopuszczalne jest użycie wodzy pomocniczych: gogue, wytoka lub wypinaczy (gogue i wypinaczy tylko w części ujeżdżeniowej), ochraniaczy i jazda z batem. Używanie ostróg jest niedozwolone.
Podczas zdawania egzaminu praktycznego jeźdźcy mogą występować w dowolnym, schludnym, treningowym stroju jeździeckim. Jazda w przepisowym, twardym nakryciu głowy jest obowiązkowa.
Z egzaminu praktycznego (z części odpowiadającej uprawianej dyscyplinie) na Odznakę Brązową zwalniani są zawodnicy posiadający aktualną, dowolną klasę sportową, a także z części skokowej egzaminu osoby mające zdany skokowy egzamin licencyjny. Niniejszy zapis odnosi się tylko do zawodników zarejestrowanych w WZJ/PZJ przed dniem 01.01.2007.
Kandydaci w wieku powyżej 45 lat mogą być zwolnieni ze zdawania części skokowej egzaminu na Brązową Odznakę. Informacja o takim zwolnieniu musi znaleźć się na zbiorczym i indywidualnym protokole egzaminacyjnym. Odznaka zdobyta tym trybem może być podstawą do wydania uprawnień sportowych jedynie w dyscyplinie ujeżdżenia.
2. Część teoretyczna – tematy:
- zachowanie konia;
- prawidłowe zachowanie się przy koniu i podstawy pielęgnacji;
- podstawy żywienia i technika żywienia;
- podstawy zdrowia konia;
- podstawy eksterieru, maści i odmiany;
- podstawy teorii jazdy konnej;
- dosiad i jego rodzaje;
- rodzaje pomocy;
- podstawowe figury na ujeżdżalni;
- zasady zachowania na ujeżdżalni;
- sprzęt jeździecki i strój do jazdy.
Pytania na egzaminie teoretycznym – po jednym z każdego rozdziału – mogą być zadawane tylko z opublikowanego zestawu pytań i odpowiedzi, dostosowanego do poziomu odznaki (dostępnego w plikach do pobrania).
Zdających do ukończenia 11 roku życia obowiązuje znajomość odpowiedzi tylko na pytania przeznaczone dla tej kategorii wiekowej (dotychczas 1 – 83). Pomocny w przygotowaniach dla tej grupy wiekowej jest podręcznik „Młody jeździec” – Lucinda Green, wyd. Galaktyka
Oceną za każdą część egzaminu jest „zaliczony” lub „nie zaliczony”. (Zaliczać powinno wykonanie programu z notą 5,0 i minimum połowa prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania).
Nie zdany cały egzamin lub jego nie zaliczona część może być zdawana powtórnie w najbliższym następnym terminie w dowolnym ośrodku przeprowadzającym tego typu egzaminy.
Pliki do pobrania:
Srebrna Odznaka Jeździecka
Odznaka Srebrna odpowiada wymogom europejskiej odznaki EPC.
(Equivalent of Euro Pony Club Riding Test)
Egzamin na Odznakę Srebrną może być prowadzony tylko w certyfikowanym ośrodku jeździeckim.
Do egzaminu mogą przystąpić posiadacze Odznaki Brązowej po upływie co najmniej trzech miesięcy od daty jej uzyskania.
Egzamin końcowy jest przeprowadzany przez 2 członków WKE.
Kolorem czerwonym zaznaczono zmiany obowiązujące od 01.07.2012r.
1. Egzamin praktyczny składa się z trzech części:
a. Opieka stajenna
- znajomość i prawidłowe użycie sprzętu do pielęgnacji konia
- czyszczenie okrywy włosowej i pielęgnacja kopyt
- siodłanie i kiełznanie, dopasowanie rzędu
b. część ujeżdżeniowa – wykonanie czworoboku klasy P (program P-4 zmodyfikowany) z notą 5,0 (niedopuszczalne jest używanie jakichkolwiek wodzy pomocniczych).
Obowiązują ogólne zasady z przepisów dyscypliny ujeżdżenia.
Nie zaliczona część ujeżdżeniowa egzaminu powoduje nie dopuszczenie do zdawania części w skokach.
c. część skokowa – pokonanie 6 przeszkód o wysokości 80 cm (w tym jedna kombinacja podwójna), ustawionych wg określonego schematu (Kuce – wysokość przeszkód zgodna z kategorią kuca – ale maksymalnie 70 cm).
Drugie nieposłuszeństwo konia, upadek jeźdźca lub konia – eliminują z egzaminu.
Podczas egzaminu wymagana jest jazda na zwykłym kiełźnie wędzidłowym pojedynczo- lub podwójnie łamanym, dozwolone jest użycie ochraniaczy, ostróg i jazda z batem.
Podczas zdawania egzaminu praktycznego jeźdźcy mogą występować w dowolnym, schludnym, treningowym stroju jeździeckim. Jazda w przepisowym, twardym nakryciu głowy jest obowiązkowa.
Z egzaminu praktycznego (z części odpowiadającej uprawianej dyscyplinie) na Odznakę Srebrną zwalniani są zawodnicy posiadający aktualną klasę sportową, a z części skokowej egzaminu także osoby mające zdany skokowy egzamin licencyjny.
2. Egzamin teoretyczny – tematy:
- rozszerzone wiadomości z pielęgnacji, żywienia i zdrowia koni;
- rozszerzone wiadomości z teorii jazdy konnej;
- chody koni;
- opis stosowanych pomocy podczas wykonywania poszczególnych ćwiczeń;
- figury na ujeżdżalni;
- podstawy teorii skoków przez przeszkody;
- zasady jazdy w terenie;
- pierwsza pomoc.
Pytania na egzaminie teoretycznym – po jednym z każdego rozdziału – mogą być zadawane tylko z opublikowanego zestawu pytań i odpowiedzi, dostosowanego do poziomu odznaki.
Oceną za każdą część egzaminu jest „zaliczony” lub „nie zaliczony”. (Zaliczać powinno wykonanie programu z notą 5,0 i minimum połowa prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania).
Nie zaliczony egzamin lub jego część może być powtórnie zdawana nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy, ale nie później niż po upływie jednego roku.
Pliki do pobrania: